Do­sta­łem od Pio­tra [Krukowskiego] czer­wo­ny (ra­dziec­ki!) spray i 5 mar­ca [1976] na ga­ra­żach przed ko­ścio­łem św. Igna­ce­go Lo­y­o­li przy uli­cy Próch­ni­ka (ob. Sty­sia) na­ma­lo­wa­łem ha­sło „boj­kot wy­bo­rów”. Był późny wie­czór — oko­ło 21.00. Wra­ca­jąc do do­mu, szu­ka­łem miej­sca na na­stęp­ne na­pi­sy, gdy na­gle przy uli­cy Ko­le­jo­wej na­tkną­łem się na męż­czy­znę na­pra­wia­ją­ce­go samo­chód oso­bo­wy — oka­za­ło się, że jest mi­li­cjan­tem w cy­wi­lu! Cof­ną­łem się spło­szo­ny. Mu­sia­łem się za­cho­wy­wać nieszczegól­nie, gdyż po chwi­li pod­je­chał au­tem, krzy­cząc: „Stój, Mi­li­cja Oby­wa­tel­ska!”. Rzuciłem się do uciecz­ki, nie­ste­ty, niesku­tecz­nej. Z głu­po­ty nie wy­rzu­ci­łem spra­yu. Oko­li­ca nie by­ła zbyt spo­koj­na i cy­wil wziął mnie za­pew­ne za mło­do­cia­ne­go zło­dzie­ja­szka. Za­wiózł mnie na Ko­men­dę Dziel­ni­co­wą MO Wro­cław Sta­re Mia­sto, a stam­tąd szyb­ko tra­fi­łem do Ko­men­dy Wojewódz­kiej — podej­rze­wa­li, że coś „zma­lo­wa­łem” (zna­le­źli przy mnie spray), a do te­go plą­ta­łem się w ze­zna­niach. My­ślę, że do­sta­li też in­for­ma­cję o na­pi­sie od wy­sła­ne­go w tam­ten re­jon pa­tro­lu.

W Ko­men­dzie Wo­je­wódz­kiej prze­słu­chi­wa­li mnie es­be­cy. Zmięk­cza­nie pięt­na­sto­lat­ka „z do­bre­go do­mu” za­czę­to oko­ło pół­no­cy od ścią­gnię­cia ro­dzi­ców. By­li bar­dzo zde­ner­wo­wa­ni (es­be­cy roz­ma­wia­li z ni­mi wcze­śniej) i na­kła­nia­li mnie, ­bym przy­znał się do ma­lo­wa­nia. W koń­cu to zro­bi­łem, lecz es­be­cy za­czę­li na­ci­skać, że­bym po­wie­dział, kto za tym stał. Wszy­st­ko to w at­mo­sfe­rze umie­jęt­nie do­zo­wa­ne­go szan­ta­żu — al­bo się przy­znasz, al­bo cięż­kie kon­se­kwen­cje czy­nu... A obok bla­dzi ro­dzi­ce.

Był to mój dru­gi w ży­ciu kon­takt z mi­li­cją (po­prze­dnio — gdy zgu­bi­łem się oj­cu na Tar­gach Po­znań­skich) i pierw­szy raz z tajny­mi służ­ba­mi. Próbo­wa­no mi wmówić ma­lo­wa­nie ha­seł w oko­li­cach Wy­brze­ża Wy­spiań­skie­go — es­be­cy ka­za­li mi zdjąć bu­ty, mówiąc, że do­wio­dą te­go od­le­wy gi­pso­we pode­szw (ten na­pis na­ma­lo­wał Piotr [Krukowski] z Mar­kiem [Szczerbalukiem], o czym [wtedy] nie wie­dzia­łem). By­łem moc­no prze­stra­szo­ny i wy­mę­czo­ny, bo był śro­dek no­cy. W koń­cu po­wie­dzia­łem o Piotr­ku i chy­ba też o Mar­ku Szczer­ba­lu­ku.

Prze­słu­chi­wa­no mnie do trze­ciej w no­cy, a na­stęp­nie od­sta­wio­no na mi­li­cyj­ną izbę dziec­ka, gdzie tra­fi­łem do izo­lat­ki. Od ra­na by­łem po­now­nie prze­słu­chi­wa­ny przez es­be­ków w Ko­men­dzie Wo­je­wódz­kiej, skąd wy­pu­szczo­no mnie wczesnym po­po­łu­dniem.

Wrocław, 5 marca

Chy­ba już w nie­dzie­lę za­dzwo­ni­ła do mnie sio­stra Pio­tra [Krukowskiego] i po­wie­dzia­ła tyl­ko: „Słu­chaj, mam wia­do­mość od Piotra: Ma­rek, wpad­ka”. W pierw­szym mo­men­cie by­łem zde­zo­rien­to­wa­ny, nie wie­dzia­łem, o co cho­dzi, do­pie­ro po chwi­li skoja­rzy­łem, że Ma­rek [Krukowski] to ku­zyn Pio­tra, który też ma­lo­wał. Wte­dy wszy­st­kie ob­cią­ża­ją­ce mnie materia­ły [...] wynio­słem do mie­szka­ją­cej obok nas ciot­ki, której w tym cza­sie nie by­ło. Ro­dzi­com nic nie powiedziałem, cze­ka­łem na to, co się sta­nie. Przy­je­cha­li po mnie po kil­ku go­dzi­nach i po re­wi­zji za­wie­źli na przesłucha­nie.

Czu­łem się tak, jak­bym grał w fil­mie o Han­sie Klos­sie. Es­be­cy, którzy po mnie przy­je­cha­li, by­li w cy­wi­lu, w dłu­gich płaszczach z po­sta­wio­ny­mi koł­nie­rza­mi oraz w ka­pe­lu­szach. Pod­czas re­wi­zji zna­le­źli u mnie kre­dę (odru­cho­wo no­si­łem ją ze so­bą, bo lubi­łem cza­sa­mi coś znie­nac­ka na­pi­sać na mu­rze), którą za­łą­czo­no do akt ja­ko do­wód rze­czo­wy, oraz marki RFN od cioci z Niemiec, z cze­go próbo­wa­no stwo­rzyć wą­tek szpie­gow­ski. Na po­wi­ta­nie w po­ko­ju prze­słu­chań kopnię­to mnie z ty­łu tak, że niemal wle­cia­łem na lam­pę. Usły­sza­łem też: „Wi­dzisz, coś so­bie na­ro­bił, chcia­łeś ma­tu­rę zro­bić i pójść na stu­dia, a tak to zapa­pra­łeś so­bie ży­cio­rys”.

Pod­czas dru­gie­go prze­słu­cha­nia, które pro­wa­dził pro­ku­ra­tor, nie­wie­le bra­ko­wa­ło, a posypałbym się. W na­szych zeznaniach poja­wi­ło się na­zwi­sko An­drze­ja Mar­cza­ka ja­ko oso­by, od której ku­po­wa­li­śmy far­bę. Pro­ku­ra­tor wy­py­tu­jąc mnie o in­nych człon­ków na­szej gru­py po­wie­dział, iż Piotr ze­znał, że An­drzej ma­lo­wał z na­mi. Za­czął mnie ma­glo­wać i stra­szyć: „Co bę­dziesz bo­ha­te­ra zgry­wał, my i tak już wszy­st­ko wie­my”. Za­prze­czy­łem oczy­wi­ście, on jed­nak nadal drą­żył tę spra­wę i... w koń­cu dał za wy­gra­ną. An­drze­ja we­zwa­no na prze­słu­cha­nie, ale kil­ka dni po tym, jak nas wypuszczo­no i był już o wszy­st­kim uprzedzony.

Wrocław, 7 marca

[...] w wy­ni­ku kom­ple­kso­wych dzia­łań ope­ra­cyj­no-pre­wen­cyj­nych, ma­ją­cych na ce­lu usta­le­nie spraw­ców wro­gich napisów, w dniu 5 mar­ca br. zo­stał za­trzy­ma­ny przez funk­cjo­na­riu­sza MO Ma­rek Kru­kow­ski, lat 15, który po­sia­dał przy so­bie far­bę do ma­lo­wa­nia.

W trak­cie pro­wa­dzo­nej roz­mo­wy przy­znał się, że wspól­nie z dwo­ma in­ny­mi ko­le­ga­mi ma­lo­wał wro­gie ha­sła w róż­nych miejscach mia­sta Wro­cła­wia. W opar­ciu o je­go wy­ja­śnie­nia zo­sta­li za­trzy­ma­ni: [...] Piotr Kru­kow­ski, [...] Ma­rek Szczerba­luk. [...] W cza­sie prze­słu­cha­nia ww. po­da­li, że w okre­sie od wrze­śnia 1975 do mar­ca 1976 wy­ko­na­li sze­reg na­pi­sów w ro­dza­ju: „wy­bo­ry to far­sa”, „17 wrze­śnia IV roz­biór Pol­ski”, „Gie­rek zmie­nia kon­sty­tu­cję, my ro­bi­my re­wo­lu­cję”, „boj­kot wy­bo­rów” [...]. W spra­wie tej pro­ku­ra­tor wszczął śledz­two i przed­sta­wił im za­rzu­ty o prze­stęp­stwo z art. 282 kk, tj. o pu­blicz­ne na­wo­ły­wa­nie do nie­po­słu­szeń­stwa usta­wom pra­wnym [...]. Wszy­scy wy­mie­nie­ni by­li za­trzy­ma­ni na okres 48 go­dzin.

Wrocław, 9 mar­ca

[...] W pierw­szej czę­ści roz­mo­wy bez udzia­łu podej­rza­nych, w[yżej] wy­mie­nio­nym przed­sta­wio­no ca­ło­kształt ze­bra­nych w śledz­twie ma­te­ria­łów z oka­za­niem ta­blic po­glą­do­wych ze zdję­cia­mi wy­ko­na­nych przez podej­rza­nych na­pi­sów oraz od­czy­ta­no w czę­ści wy­ja­śnie­nia Mar­ka Kru­kow­skie­go, uza­sa­dnia­ją­ce fakt wy­ko­ny­wa­nia przez nie­go na­pi­sów i inspirowa­nia in­nych do ich wy­ko­na­nia. Na­stęp­nie, oprócz wska­za­nia szko­dli­wo­ści w dzia­ła­niu wszy­st­kich podej­rza­nych, pod­kre­ślo­no też fakt nie­zbyt staran­ne­go wy­cho­wa­nia i brak opie­ki ze stro­ny ro­dzi­ców.

W od­nie­sie­niu do przy­ję­tej kwa­li­fi­ka­cji pra­wnej za­rzu­co­ne­go podej­rza­nym czy­nu, tj. art. 282 kk [pu­blicz­ne nawoływanie do nie­po­słu­szeń­stwa usta­wom pra­wnym], a nie in­ne­go przepisu, pod­kre­ślo­no, że orga­na ści­ga­nia, ma­jąc na uwa­dze wiek sprawców i po­bie­ra­nie przez nich na­u­ki, od­stą­pi­ły od sto­so­wa­nia prze­pi­sów dot[yczą­cych] wro­giej propa­gan­dy — ma­jąc na uwa­dze moż­li­wość je­go za­koń­cze­nia przez warun­ko­we umo­rze­nie.

Zo­bo­wią­za­no jed­no­cze­śnie ro­dzi­ców i per­so­nel pe­da­go­gicz­ny do czu­wa­nia nad dal­szym za­cho­wa­niem się ich podopiecz­nych.

W dru­giej czę­ści roz­mo­wy, już bez udzia­łu przed­sta­wi­cie­li szkół, a bez­po­śre­dnio z osob­na z każ­dym podej­rza­nym w obe­cno­ści ro­dzi­ców, prze­pro­wa­dzo­no roz­mo­wy in­dy­wi­du­al­ne, w których je­szcze raz pod­kre­ślo­no szko­dli­wość ich czynów oraz przestrzeżo­no przed skut­ka­mi, ja­kie mo­gą ich spo­tkać w przy­pad­ku po­now­ne­go podob­ne­go dzia­ła­nia.

Wszy­scy podej­rza­ni, jak się wy­da­je z ich wy­po­wie­dzi, zro­zu­mie­li nie­wła­ści­wość swo­ich czy­nów i przy­rze­kli ich wię­cej nie popeł­niać. Ro­dzi­ce zaś zo­bo­wią­za­li się do wzmo­że­nia czuj­no­ści i kon­tro­li nad ich po­stę­po­wa­niem i wy­cho­wa­niem.

Wrocław, 7 kwiet­nia

Pro­ku­ra­tor Wo­je­wódz­ki we Wro­cła­wiu po­sta­no­wie­niem z dnia 26 kwiet­nia 1976 wa­run­ko­wo umo­rzył po­stę­po­wa­nie II Ds. 21/76 p[rze­ciw]ko Pio­tro­wi Kru­kow­skie­mu [oraz Markowi Krukowskiemu i Markowi Szczerbalukowi podejrzanym o malowanie haseł na murach], usta­la­jąc okres próby na 2 la­ta oraz zo­bo­wią­zu­jąc podej­rza­nych do so­li­dar­ne­go na­pra­wie­nia wy­rzą­dzo­nej przestęp­stwem szko­dy [...]. Po­nad­to zo­bo­wią­zał każ­de­go z podej­rza­nych do od­pra­co­wa­nia 20 go­dzin na rzecz Wro­cław­skie­go Par­ku Kul­tu­ry i Wy­po­czyn­ku oraz ui­szcze­nia na rzecz Skar­bu Pań­stwa opła­ty w kwo­cie 600 zł.

Wrocław, 21 ma­ja